نگاهی به کاربرد پزشکی بارهنگ - وبلاگ پشتیبانی

به گزارش وبلاگ پشتیبانی، بارهنگ یک علف کوچک چند سال ماندنی است. تقریباً تمامی برگ ها روی زمین، فاقد استیپول (زائده ای در محل اتصال دمبرگ به ساقه) نیزه ای تا بیضی تخم مرغی با طولی بین 5 تا 20 سانتی متر و گل

نویسندگان: کوهویی لینگ، چوا تانگ کیان، تان چای هون

مترجمان: دکتر حسین حسین زاده، دکتر محسن ایمن شهیدی، دکتر رامین رضایی

نام علمی (خانواده):

Plantago major L. (Plantaginaceae)

نام انگلیسی:

Common Plantain, Whitemans Foot, Daun Sejumbok

نام فارسی:

بارهنگ

مشخصات:

بارهنگ یک علف کوچک چند سال ماندنی است. تقریباً تمامی برگ ها روی زمین، فاقد استیپول (زائده ای در محل اتصال دمبرگ به ساقه) همه ای تا بیضی تخم مرغی با طولی بین 5 تا 20 سانتی متر و گل بسته هستند. ضد درد، ضد باکتری، ضد اسهال، ضد التهاب، ضد سرطان، آنتی اکسیدان، ضد پروتوزوآ، ضد ویروس، تنظیم کننده سیستم ایمنی، محرک سیستم ایمنی، محرک تکثیر، مقابله با ایجاد زخم، ضد موتاسیون، افزایش دهنده انقباضات رحمی و ترمیم کننده زخم. گل ها کوچک، سفید، زیاد و گل آذین ها سوزن سوزن هستند. کاسبرگ ها بیضی پهن، بیضی کشیده با نوک پخ و جام گل سبز مایل به زرد هستند و چهار بخش دارند که منظم روی هم را پوشانده اند. دانه ها سیاه کدر و اندوسپرمی هستند.

منشأ:

این گیاه در اروپا، شمال و مرکز آسیا یافت می شود و به تمام نقاط دنیا هم صادر شده است.

ترکیبات شیمیایی:

اوکوبین، کاتالپول، اسکوته لارئین، نپتین، اسید کلروژنیک، اسید نئوکلروژنیک، هیس پیدولین، هوموپلانتاگینین، پنتیرین، اورسولیک اسید و سایر مواد.

کاربرد در طب سنتی:

رومیان و یونانیان از این گیاه به نام یک ماده قابض برای بهبود زخم، آسم، تب و بیماری های چشمی استفاده می کردند. در برزیل این گیاه برای درمان زخم های پوستی (سالک جلدی) که از طریق لیشمانیا برزیلینسیس ایجاد می شود، کاربرد داشته است. در ترکیه و برای درمان زخم ها، پودر برگ های خشک این گیاه به همراه عسل، روزانه قبل از صبحانه مصرف می شود. دم کرده برگ های این گیاه در درمان اسهال، زخم، ادرار خونی، مسائل گوارشی و ترشح بیش از حدّ مخاطی به کار می رود. سرخ پوست ها از برگ های این گیاه ضمادی برای درمان درد، تورم، بریدگی، زخم، تاول، عفونت، حشره گزیدگی و مارگزیدگی و هموروئید می ساخته اند. دانه های این گیاه برای ایجاد تعریق، افزایش جریان ادرار، درمان اسهال و اسهال خونی، درمان روماتیسم، مالاریا، آسم، بیماری های کلیوی، بیماری های مثانه، سوزاک و هموروئید به کار می رود. کمیسیون E کاربرد داخلی (غیر موضعی) بارهنگ را برای درمان زکام در دستگاه تنفسی فوقانی و تغییرات التهابی مخاط دهانی - حلقی و مصرف موضعی آن را هم برای درمان واکنش های التهابی پوست تأیید کرد.

بیشتر بخوانید: خواص دارویی گیاه بارهنگ

آثار دارویی:

ضد درد، ضد باکتری، ضد اسهال، ضد التهاب، ضد سرطان، آنتی اکسیدان، ضد پروتوزوآ، ضد ویروس، تنظیم کننده سیستم ایمنی، محرک سیستم ایمنی، محرک تکثیر، مقابله با ایجاد زخم، ضد موتاسیون، افزایش دهنده انقباضات رحمی و ترمیم کننده زخم.

مقدار مصرف:

روزانه 8 تا 16 گرم از تمام اندام های گیاه و یا دانه های آن به شکل جوشانده و یا عصاره برای درمان ادم، خون ادراری، ادرار دردناک، سرفه مزمن، التهاب ریه و التهاب چشم مصرف می شود. تقریباً 2 تا 4 سی سی از عصاره مایع این گیاه، 3 بار در روز به صورت خوراکی مصرف می شود تا به شخص احساس نشاط و سلامتی دهد. به نام شوینده و یا غرغره 1/4 گرم از این گیاه را در 150 سی سی آب سرد به مدت 1 تا 2 ساعت غوطه ور می سازند برای مصرف داخلی 1/4 گرم از این گیاه را 10 تا 15 دقیقه در 150 سی سی آب جوشیده غوطه ور می سازند و 3 تا 4 بار در روز به نام نوشیدنی سرو می کنند.

عوارض جانبی:

تهوع، استفراغ، اسهال، بی اشتهایی، نفخ، واکنش های ازدیاد حساسیت و التهاب پوستی ممکن است بروز کند. آنافیلاکسی های تهدید کننده زندگی در موارد شدیدتر بروز می کند.

مسمومیت زایی:

عصاره اتانولی 70 درصد برای میگو سمّی است. این گیاه در موش های صحرایی بعد از تجویز خوراکی و داخل صفاقی سمیت اندکی ایجاد کرده است.

موارد منع مصرف:

این گیاه نباید در دوران بارداری و شیردهی مصرف شود. برای افرادی که دچار انسداد روده هستند و یا آن هایی که نسبت به بارهنگ بیش حساس (ازدیاد حساسیت) می باشند هم نباید از آن استفاده کنند.

تداخلات دارو - گیاه:

مصرف همزمان این گیاه باعث کاهش اثربخشی کاربامازپین و افزایش اثربخشی گلیکوزیدهای قلبی، بتابلاکرها و داروهای مسدود کننده کانال های کلسیمی می شود.

پی نوشت:

برای مشاهده پی نوشت های این کتاب به منبع مقاله مراجعه شود.

منبع مقاله :

لینگ، کوهویی - تانگ کیان، چوا - چای هون، تان؛ (1392)، راهنمای گیاهان دارویی: مصور و با رویکرد علمی و دارویی، مترجمان: حسین حسین زاده - محسن ایمن شهیدی، رامین رضایی، مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی، چاپ اول.

منبع: راسخون